Jan Kamminga is een enthousiaste en inspirerende man. Dat konden we weer eens zien in het programma Tegenlicht van de VPRO over de Innovatie van de Nederlandse Technologische Industrie. Wat een enthousiasme, hij reist met de kijker langs de mooiste high tech bedrijven van Nederland. Het is wel duidelijk dat deze bedrijven alleen maar kunnen overleven als jongens en meisjes in Nederland wis- en natuurkunde of andere technische vakken studeren en er ook heel erg goed in zijn. Alleen dan zal Nederland op den duur zijn sterke economische positie kunnen handhaven of versterken. Dat heeft Jan duidelijk neergezet.
Maar helaas gaan veel jongeren economie, psychologie of rechten studeren en laten te veel jongeren wis- en natuurkunde links liggen. In Tegenlicht zeggen sommige high tech bazen dat jongeren gedwongen moeten worden een andere studiekeus te maken. En Jan knikt instemmend. Moeten hogescholen en universiteiten de poort van psychologie en rechten dichtgooien en die van wiskunde openen? Zou dat kunnen? En zal het helpen? Is het mogelijk om jonge mensen van achttien jaar op basis van externe prikkels in hun voorkeuren nog te beïnvloeden? Gelooft iemand dat? Waarom geven ondernemers de schuld aan hogescholen en universiteiten?
Toen ik enige tijd geleden over dit onderwerp een toespraak tot 125 high tech ondernemers van een VNO-kring mocht houden vroeg ik eerst wie er kinderen heeft. Bijna iedereen stak zijn vinger op. En wie heeft een kind dat in het hoger onderwijs studeert of studeerde. Ik schat dat 80% zijn vinger opstak. Slimme ouders, slimme kinderen, riep ik. En toen vroeg ik wie een kind heeft dat exacte wetenschappen of techniek studeert. Drie vingers. Waarop ik riep: kijk, hier hebben we de oorzaak. Dus jullie zijn allemaal topondernemers in de techniek en jullie kinderen die door jullie zijn opgevoed gaan andere mooie dingen bestuderen dan natuur en techniek. En dan komen jullie naar mij luisteren hoe de hogeschool of universiteit datgene dat jullie als vader en moeder niet tot stand hebben gebracht zullen herstellen. Nou, dat kan het onderwijs niet.
Jan Kamminga streeft een belangrijk doel na en hij doet dat met enthousiasme. Dat is fantastisch. En ik hoop dat heel veel scholen hun leerlingen en studenten stimuleren om Natuur, Techniek, Biologie en Chemie te studeren. Maar alle technasia of kies exact campagnes ten spijt, de school kan maar een heel klein beetje herstellen wat de vader en moeder op dit punt hebben laten liggen. Tien jaar na de geboorte zijn veel van de voorkeuren en ambities van een kind al gevormd. Denken dat je daarna de ambities en voorkeuren met dwang nog sterk kan veranderen impliceert een blind geloof in de flexibele en maakbare mens. Dat leidt tot desillusies en mogelijke grotere ontwrichting dan ons lief is. Ouders moeten zelf de kinderen liefde voor natuur en techniek bijbrengen en de school kan daar heel goed op aansluiten. Als ik goed naar Jan heb geluisterd dan studeert zijn dochter in Groningen psychologie net als al die kinderen van die high tech ondernemers. Misschien is het beter als die oudere ietwat klagerige ondernemers veel in hun kleinkinderen van vijf jaar investeren, pak de auto en rij naar Le Parc de la Villette in Parijs of dat prachtige Deutsches Museum von Meisterwerken der Naturwissenschaft und Technik in München. Dat is effectiever dan klagen en veel effectiever dan jong volwassenen dwingen.
Pim Breebaart heeft drie kinderen. Alle drie hebben in de Techniek gestudeerd en zijn daarin werkzaam. Ze zijn ook getrouwd met ingenieurs.
