De Nederlandse leerlingen en studenten leren veel maar moeten nog meer leren. Het kan beter. Alleen een beter en hoger opgeleide volgende generatie jonge ondernemers en werknemers kunnen in de wereldtop meespelen.
Leren is het meest complexe proces van het menselijk bestaan. Het is mooi als het leerproces van zelf lukt. Dat is weinigen gegeven. Een kundige leerkracht structureert, versnelt en verdiept het leerproces enorm. En een kundige leerkracht herkent vroegtijdig kleine of grote hindernissen in het leerproces. Een leerkracht moet scherp kunnen waarnemen, onderzoeken, diagnosticeren, een leerplan maken en leerling, student en zijn ouders zodanig beïnvloeden dat het leerproces verbetert. En hoe eerder de leerling een leerkracht met deze kwaliteiten ontmoet des te meer profijt heeft de leerling er van.
We hebben de meest slimme en vaardige jeugd nodig voor het leraarschap. Dat is de enige manier om de prestaties van het onderwijs te verhogen. Dus voor de vwo‘ers met een zeven en hoger en de havisten met een acht en hoger stellen we een studentenstop in voor opleidingen voor de minder complexe beroepen zoals medicijnen, rechten, economie, techniek en exacte wetenschappen. Zij worden leraar. Ze moeten hoog worden opgeleid, minimaal master en deels gepromoveerd, voor de preschool, de basisschool, het voortgezet onderwijs en het hoger beroepsonderwijs. Binnen tien jaar hebben we al gauw 200.000 universitair opgeleide leerkrachten nodig om de jeugd kennis en vaardigheden van wereldniveau mee te geven. Er studeren nu ongeveer 800 universitaire leraren per jaar af. Ik stel voor dat we de 20.000 slimste universitaire studenten voorbereiden op een loopbaan voor het leven in het onderwijs. En dat vergt dus heel veel meer diepgang en training dan de huidige universitaire of beroepsgerichte opleidingen bieden. Het vergt uitstekende training op de Nederlandse en Engelse taal, uitstekende wiskundige vaardigheden, het vergt een grote kennis van de klassieken, het vergt veel kennis van de leerpsychologie en orthopedagogiek, ervaring met en kennis van het buitenland en andere talen en culturen, uitstekende pedagogische en didactische inzichten en vaardigheden. Alleen de 20.000 slimste studenten van iedere jaargang kunnen deze zware studie voor dit zeer complexe beroep aan. Alle lerarenopleidingen in het hbo doeken we op en jaarlijks verleiden we de 20.000 meest talentvolle jongeren tot een excellente universitaire lerarenopleiding. Het is de moeite waard om deze denkoefening uit te voeren. Want binnen één generatie zal onze jeugd veel meer leren. Deze hoge ambitie helpt Nederland versneld op weg naar de absolute voorhoede van de wereld.
Pim Breebaart
Gepubliceerd in het juni nummer 2012 van het HO Management van de SDU
