Als je een auto wilt kopen begin je met de folder. Die beschrijft de kleur, bekleding, wielen, design, verbruik. Ik heb nog nooit een folder gezien die dit allemaal weglaat en vertelt dat de auto de samenwerking tussen mensen bevordert. Maar wat doen hogescholen in hun werving? Lees of luister als voorbeeld naar de Pabo’s van grote hogescholen. Het werk wordt aantrekkelijk voorgesteld. Volgens de folders ga je veel samenwerken. Functiedifferentiatie in de basisschool schijnt plezierig te zijn. Je kan dan ook iets anders doen dan lesgeven. En bij sommige folders denk je na lezing: wat ga ik nou in vier jaar leren? Wat krijg ik terug voor mijn inspanning? Ik zou het werkelijk niet weten.
Er zijn grote verschillen in de werving van studenten. Vertellen we dat je uitgedaagd zal worden (passiviteit) of vertellen we dat je veel moet studeren (activiteit). Staat de opleiding volledig in het teken van één beroep of benadrukken we dat je de body of knowledge leert, dit je vormt en je daarna nog een waaiert aan studies en beroepen kunt kiezen. Maken we het beroep aantrekkelijker dan het is? Zwaar werk in de multiculturele basisschool wordt iets moois alsof de student niet uit eigen omgeving weet hoeveel kennissen erop afgeknapt zijn. We zeggen tegen allochtone studenten dat ze zich moeten inschrijven terwijl zijzelf weten dat tweederde voortijdig uitvalt. We schrijven dat de opleiding goed zou zijn voor jongens terwijl geen enkel cijfer erop duidt dat jongens dit zelf ook vinden.
Wat we niet schrijven of zeggen is hoeveel je allemaal nog moet leren om dit beroep goed te kunnen uitoefenen en dat het een zwaar beroep is. En als je daar ook maar even de pest aan hebt, blijf weg. Je moet een ijzeren geduld tonen om kinderen het maximale te laten leren. Als je dat niet hebt, kom niet. Je moet er plezier in hebben om zelf heel goed te worden in taal, geschiedenis, geografie en rekenen. Je moet er plezier in hebben om kinderen veel te laten leren en zelf aan het einde van de dag een uitgemergeld gevoel over te houden. Hou je daar niet van, blijf weg.
Bij de meeste grote hogescholen is het rendement slecht. Zou dat iets te maken kunnen hebben met de manier waarop studenten worden geworven? Is het socialisatieproces al bij de eerste oriëntatie verkeerd gegaan? Voorlichting over onderwijs is iets heel anders dan het verkopen van een auto. Tijdens de eerste ontmoeting kan de hogeschool zeggen, we willen jou veel leren en dat lukt alleen als jij focust op leerwinst en vijftig uur per week aan je studie besteedt. Als je dat niet wilt: kom niet.
Pim Breebaart
