Het studiesucces van de hogeschoolstudenten

Bijgewerkte versie februari 2011

De laatste 50 jaar gaat een steeds groter deel van de jongeren naar het hoger onderwijs. Minister Deetman stimuleerde ‘Hoger Onderwijs voor Velen’. Minister Ritzen wilde ’studeerbare programma’s’ en beloonde een hoog rendement.  Minister Hermans wilde 50% van de jeugd in het hoger onderwijs laten studeren. Minister Plasterk formuleerde  vermindering van de uitval en verhoging van het rendement als ‘Het Hoogste Doel’. En staatssecretaris Zijlstra stimuleert selectie aan de poort en een kortere studieduur. Continue reading “Het studiesucces van de hogeschoolstudenten”

Een hommage aan de hogeschooldocent

In 1947 schreef Albert Camus zijn roman De Pest. In de havenstad Oran in Algerije vindt de bewoner van een appartementengebouw, de arts Bernard Rieux, op een dag een dode rat. Hij vertelt het de conciërge die direct zegt: dit kan niet, er zijn hier geen ratten, dus ook geen dode ratten. Iemand moet die dode rat hier hebben neergelegd. De volgende dag vindt de arts drie dode ratten en de conciërge heeft dezelfde reactie. De eerste menselijke reactie is ontkenning dat er iets mis is.  Het is afweer tegen naderend onheil. Snel daarna blijken er in de stad veel meer dode ratten te zijn maar mensen die sterven. Iedere week meer. In het begin reageren de autoriteiten bagatelliserend. De reacties die daarna volgen zijn bekende patronen. Maar Camus geeft hoop. Er is een  groep burgers rond de arts Rieux. In de traditie van het Europees humanisme  en wetenschappelijk onderzoek treedt de arts handelend op. Hij let op de feiten, neemt ze nauwkeurig waar, onderzoekt ze, zorgt voor hygiëne, zorgt voor voorlichting en preventie. Het zijn activiteiten waarmee de verspreiding van de pestbacil wordt bestreden. De mens die onderzoekt, redelijk nadenkt en verstandig reageert bereikt het meeste. Dat is het optimistische mensbeeld dat Camus ons voorhoudt. Ik moest onwillekeurig denken aan de overeenkomsten met een hogeschool. Ook de docenten van de hogescholen willen dat onze studenten gevoed met wetenschappelijke kennis en onderzoeksvaardigheden handelingsbekwaam worden. Continue reading “Een hommage aan de hogeschooldocent”

Selectie als panacee?

We willen een Nederlandse bevolking die steeds hoger opgeleid is. Daar is tot nu toe maar één maatstaf voor: 50% van de jeugd moet naar het hoger onderwijs. De commissie Veerman zegt dat ieder talent benut moet worden. En tegelijkertijd wordt door universiteitsbestuurders en hogeschoolbestuurders geroepen om selectie aan de poort. Kunnen beide beleidslijnen wel samengaan? We weten ondertussen uit heel erg veel onderzoek dat het opleidingsniveau van de beroepsbevolking de allerbelangrijkste factor is voor de ontwikkeling van onze welvaart. Een tweede factor van betekenis is de participatie op de arbeidsmarkt. En vervolgens zijn alle andere factoren voor de rijkdom van ons land van bijzonder weinig betekenis. Het is dus van groot belang om te monitoren hoe onze jeugd gediplomeerd uit het onderwijs komt. Continue reading “Selectie als panacee?”

Het studiesucces begint op de peuterschool!

Wij proberen in het hoger onderwijs iedere student zo goed mogelijk onderwijs te geven. We willen geen talent verloren laten gaan. Daarom organiseren we doorlopende leerlijnen, veel voorlichting, peercoaching  en tutoren om iedere student zo succesvol te laten studeren. Maar de vraag is of de massaal georganiseerde begeleiding van talent naar het hoger onderwijs niet jaren te laat komt? Continue reading “Het studiesucces begint op de peuterschool!”

De Hotelschool Den Haag selecteert voor de poort! De samenleving niet

“Selectie leidt tot een hoger rendement en minder uitval . Enkele cijfers: de Hotelschool Den Haag heeft 8% uitvallers in het eerste jaar vergeleken met 20-30% in andere economische opleidingen (Dooge, 2005)”. Deze zin is te lezen op pagina 38 van het rapport van de Cie Veerman. De commissie geeft in het hele rapport één voorbeeld uit het hbo. De laatste 20 jaar is door onderwijsbestuurders regelmatig beweerd dat als er aan de poort geselecteerd wordt de uitval vermindert en de rendementen zullen stijgen. De commissie Veerman adviseert de volgende regering om alle universiteiten en hogescholen het recht tot selectie aan de poort te geven. Dit is een gedachte die nu in Nederland van de conferentieoorden naar het Haagse politieke circuit verhuist. Klopt de gedachtegang?  Dus reden genoeg om dat ene voorbeeld onder de loep te leggen. Continue reading “De Hotelschool Den Haag selecteert voor de poort! De samenleving niet”

Return on investment

Welke zijn de factoren die de kwaliteit van een universiteit, hogeschool of middelbare school  bepalen? Dat ligt aan de vraag wat we met kwaliteit bedoelen. Als we het ons zelf simpel voorstellen dan is kwaliteit niet anders dan de hoeveelheid kennis en inzicht die een student aan het einde van de opleiding heeft. Dit is niet de enige definitie van kwaliteit in het onderwijs. Sommigen zullen zeggen dat een school meer kwaliteit heeft geleverd wanneer zeg maar Linda de Mol naar havo- 5 is overgegaan, dan Robbert Dijkgraaf naar gymnasium-5. Ik geef graag toe, daar zit wat in, maar toch ga ik nu van de simpele gedachte uit dat de kwaliteit hoger is naarmate de leerling of student meer kennis heeft vergaard en meer inzicht heeft. Tijdens mijn studie werd er aan de universiteit Leiden nooit anders over gedacht. En dat geldt daar nog steeds. En de bestuurders van het hoger onderwijs praten ook met deze connotatie van kwaliteit positief over hun eigen instelling… ..of negatief over de ander. Ook de recente commissie Veerman hanteert deze gedachte. In de gedachtengang van de commissie Veerman is kwaliteit gediend met selectie aan de poort, dat maakt de kwaliteit hoger. Voor die betreffende instelling is dat zeker waar. Continue reading “Return on investment”

De Verenigde Staten als mooi vakantieland

Sinds 1945 heeft Nederland de VS met eerbied en ontzag behandeld. De rijkdom die de Amerikanen verzamelden deden ons doen geloven dat zij daar aan de andere kant van de oceaan wel heel bijzondere mensen waren. Die moesten we te vriend houden. We deden altijd wat de wereldleider ons als opdracht meegaf. We hielpen in de koude oorlog, we zwegen tijdens de communistenjacht van Senator Joseph McCarthy, we sloten een hopeloze en mensonterende koloniale geschiedenis in Indonesië af toen de Amerikanen ons dat oplegden, we steunden de Amerikaanse oorlog in Vietnam, we steunden de ontwikkeling van de neutronenbom, we stellen ons grondgebied ter beschikking voor Amerikaanse kernbommen, we volgden de Amerikanen toen ze in de GATT-onderhandelingen eisten dat de grenzen voor alle producten open gingen maar ook voor kennis en hoger onderwijs, we volgden toen de banken moesten internationaliseren, en misschien wel het aller belangrijkste, we geloofden de VS toen ze ons vertelden dat de inkomensverschillen vergroot moesten worden, je bent geen echt modern land als er niet grote inkomensverschillen zijn, uitkeringen en minimumloon omlaag en aan de top flink omhoog. Vooral dat laatste. De angst dat we niet zouden meetellen in het internationale gezelschap zat er bij ons al snel diep in. Rijkdom als teken dat je een goed mens bent. Als je het gemaakt hebt ben je rijk en als je rijk bent heb je het gemaakt. Rijkdom als teken van je succes. De ideologie is dat iedereen met hard werken een rijk persoon kan worden. Een jaar of vier geleden vertelde de Amerikaanse ambassadeur, Roland Arnall, oprichter en eigenaar van één van de grootste subprime hypotheekbanken van de VS, in een gloedvol betoog voor 400 studenten uit heel Nederland dat als je hard studeert, hard werkt en tegenslagen overwint, Amerika je beloont. Je afkomst doet er niet toe, zei hij, of je nu als arbeidersjongen of als negermeisje geboren bent, je kan het maken. Je kunt loskomen van je milieu.  Beloning voor hard werken is het basiskenmerk van de VS, meer dan waar ook in de wereld. Het succes heb je aan jezelf te danken, het falen ook. Hij sprak Engels maar zei in het Nederlands als grapje: als je voor een dubbeltje geboren bent kun je in de VS een kwartje worden. De studenten luisterden ademloos. Continue reading “De Verenigde Staten als mooi vakantieland”

Plezier beleven aan rankings

Een verstandig mens weet dat de uitkomst van een ranking voor 100% afhangt van de input criteria. Toch betrap ik mezelf erop dat ik de uitkomsten altijd vol enthousiasme bekijk en me niet afvraag wat de input criteria impliceren. Als we de restaurants van Nederland zouden ranken overeenkomstig de smaak van de gemiddelde Nederlander komt MacDonalds er waarschijnlijk nog aardig uit. Maar wat betekent deze ranking? Continue reading “Plezier beleven aan rankings”

Een ansichtkaart uit Azië

Vijf weken geleden vloog ik van Atlanta naar El Paso met meer dan honderd rekruten in het vliegtuig,  allemaal in militair kostuum. De purser vroeg ons te applaudisseren voor deze bijzondere gasten.

Ik schatte dat 90 van de 100 uit low income families kwamen. En ze waren bijna allemaal zichtbaar te dik, en niet zo weinig ook. Dat is Amerika, een woestenij van fast food. Continue reading “Een ansichtkaart uit Azië”